Merhaba kargalar!
Bu yazıda sizlere Mitra Kültü, Mitraizm, Mitra tarikatı ya da Mitras Gizemleri olarak bilinen ve sadece bu Mitra Tarikatınca kabul edilenlere açıklanan sırlar etrafında gelişmiş bir mistik iran kültünü tanıtacağım. İyi okumalar.
Mitraizm öğretisiyle ilgili hiçbir yazılı belge ele geçmemiş, fakat bunun yanında arkeolojik olarak antik dünyaya dair birçok dokümana sahiptir. Ancak açıklayıcı antik belgeler olmadığı sürece bunların yorumlanması da karmaşık bir hâl almaktadır.
Pers Gizem Okulları Güney Avrupa'ya göç edince, Latin zihni onları hemen benimsedi. Kült, özellikle Romalı askerler arasında hızla büyüdü ve öğretiler Roma'nın fetih savaşları sırasında lejyonlar tarafından Avrupa'nın hemen her yerine taşındı. Mitra kültü öyle güçlendi ki Roma imparatorlarından en az biri Roma şehrinin altındaki büyük mağaralarda bu tarikata inisiye edildi. C. W. King, Gnostics and Their Remains [Gnostikler ve Kalıntıları] adlı eserinde gizem okullarının Avrupa'nın farklı kesimlerine yayılması hakkında şunları söylüyor: "Eskiden Roma İmparatorluğu'nun Batı eyaletlerini oluşturan ülkeler, taş tabletlere veya kayaların yüzeyine kazınan rölyefler açısından çok zengindir; Almanya' da bunlardan çok vardır, Fransa' da ise daha fazla. Bu ülkede bile (İngiltere) Bath'ta ve başka yerlerde bulunmuşlardır."
Alexander Wilder, Philosophy and Ethics of the Zoroasters [Zerdüştlerin Ahlakı ve Felsefeleri] adlı eserinde Mitra kelimesinin güneş yerine geçen bir zendi isim olduğunu söylüyor. Mitra'nın bu parlak kürenin içinde ikamet ettiğine inanılıyordu. Mitra androjen olmasa da hem eril hem de dişil niteliklere sahipti. Güçlü ve parlak Mitra Yazata'ların en yücesiydi. Mitra ismiyle bu tanrı dişi ilkeyi temsil ediyordu; bildiğimiz evren onun sembolü olarak kabul ediliyordu. Dünyevi ve alıcı doğayı ve Güneş küresinin ışığında yıkandığı zaman ise bereketi temsil ediyordu. Mitra kültü Persli ateş büyücüsü Zerdüşt'ün daha karmaşık öğretilerinin basitleştirilmesidir.
İki yüzlü Mitra rölyefi.
Roma, MS ikinci ile üçüncü yüzyıl. Louvre
tr.wikipedia.org
Bu yazıda sizlere Mitra Kültü, Mitraizm, Mitra tarikatı ya da Mitras Gizemleri olarak bilinen ve sadece bu Mitra Tarikatınca kabul edilenlere açıklanan sırlar etrafında gelişmiş bir mistik iran kültünü tanıtacağım. İyi okumalar.
MİTRA KÜLTÜ
BÖLÜM-1
BÖLÜM-1
Mitraizm öğretisiyle ilgili hiçbir yazılı belge ele geçmemiş, fakat bunun yanında arkeolojik olarak antik dünyaya dair birçok dokümana sahiptir. Ancak açıklayıcı antik belgeler olmadığı sürece bunların yorumlanması da karmaşık bir hâl almaktadır.
Pers Gizem Okulları Güney Avrupa'ya göç edince, Latin zihni onları hemen benimsedi. Kült, özellikle Romalı askerler arasında hızla büyüdü ve öğretiler Roma'nın fetih savaşları sırasında lejyonlar tarafından Avrupa'nın hemen her yerine taşındı. Mitra kültü öyle güçlendi ki Roma imparatorlarından en az biri Roma şehrinin altındaki büyük mağaralarda bu tarikata inisiye edildi. C. W. King, Gnostics and Their Remains [Gnostikler ve Kalıntıları] adlı eserinde gizem okullarının Avrupa'nın farklı kesimlerine yayılması hakkında şunları söylüyor: "Eskiden Roma İmparatorluğu'nun Batı eyaletlerini oluşturan ülkeler, taş tabletlere veya kayaların yüzeyine kazınan rölyefler açısından çok zengindir; Almanya' da bunlardan çok vardır, Fransa' da ise daha fazla. Bu ülkede bile (İngiltere) Bath'ta ve başka yerlerde bulunmuşlardır."
Alexander Wilder, Philosophy and Ethics of the Zoroasters [Zerdüştlerin Ahlakı ve Felsefeleri] adlı eserinde Mitra kelimesinin güneş yerine geçen bir zendi isim olduğunu söylüyor. Mitra'nın bu parlak kürenin içinde ikamet ettiğine inanılıyordu. Mitra androjen olmasa da hem eril hem de dişil niteliklere sahipti. Güçlü ve parlak Mitra Yazata'ların en yücesiydi. Mitra ismiyle bu tanrı dişi ilkeyi temsil ediyordu; bildiğimiz evren onun sembolü olarak kabul ediliyordu. Dünyevi ve alıcı doğayı ve Güneş küresinin ışığında yıkandığı zaman ise bereketi temsil ediyordu. Mitra kültü Persli ateş büyücüsü Zerdüşt'ün daha karmaşık öğretilerinin basitleştirilmesidir.
Perslere göre sonsuzlukta bir arada var olan iki ilke mevcuttu. Bunların ilki olan Ahuramazda veya Hürmüz, İyiliğin Ruhu'ydu. Hürmüz' den çeşitli güçlerde birçok iyi ve güzel ruh çıkmıştır (melekler ve başmelekler). Sonsuz varoluşa sahip ikinci ilkeye Ahriman deniyordu. O da saf ve güzel bir ruh olmasına rağmen, Hürmüz 'ün güçlerini kıskanarak ona karşı isyan etmişti. Bu isyan Hürmüz ışığı yarattıktan sonra gerçekleşmiştir; çünkü Ahriman bundan önce Hürmüz'ün var olduğunu bilmiyordu. Bu kıskançlık ve isyandan dolayı Ahriman Kötü Ruh oldu. Hürmüz'e zarar vermek için kendinden bir sürü yıkıcı yaratık yarattı.
Hürmüz yeryüzünü yarattığı zaman Ahriman onun daha kesif unsurlarının içine girdi. Hürmüz ne zaman iyi bir şey yapsa, Ahriman onun içine bir kötülük koydu. Hürmüz sonunda insan ırkını yarattığı zaman, Ahriman insanın aşağı doğasına bedenlendi ve Kötülük Ruhu onu ele geçirmek için savaştı. Üç bin yıl boyunca Hürmüz göksel alemleri ışık ve iyilikle yönetti. Sonra insanı yarattı. Bir üç bin yıl daha insanı bilgelik ve bütünlük içinde yönetti. Bundan sonra Ahriman'ın gücü ortaya çıktı ve insan ruhu için mücadele sonraki üç bin yıl boyunca devam etti. Sonuncu üç bin yıllık dönemde Ahriman'ın gücü yok edilecektir. İyilik tekrar yeryüzüne inecek, kötülük ve ölüm yok olacak, Kötülük Ruhu, Hürmüz 'ün tahtı önünde eğilecektir. Hürmüz ile Ahriman, doğanın egemenliği ve insan ruhunun hakimiyeti için savaşırken, Mitra, Akıl Tanrısı bu ikisinin arasında bir arabulucudur. Birçok yazar Merkür ile Mitra arasındaki benzerliğe dikkat çekmiştir. Merkür'ün kimyasal karşılığı olan cıvanın (simyacılara göre) evrensel eriyik oluşu gibi, Mitra iki göksel muhalif güç arasında uyumu bulmaya çalışır.
İki yüzlü Mitra rölyefi.
Roma, MS ikinci ile üçüncü yüzyıl. Louvre
Hıristiyanlık ile Mitra kültü arasında birçok benzerlik mevcuttur. Bunun nedenlerinden biri de Persli mistiklerin Hıristiyanlığın ilk asrında İtalya'ya yığınlar halinde gelmeleri ve iki kültün ilk asırlarının iç içe geçmiş olmasıdır. Britannica Ansiklopedisi Mitra kültleri ve Hıristiyan Gizemleri için şu ifadeyi kullanmaktadır: "İlk toplulukların kardeş örgütleri olup, demokratik ve mütevazı bir ruha sahip olmaları, tapınma nesnesinin ışık ve güneşle kişileştirilmesi, birçok yeteneğe sahip imanlı çoban efsanesi, tufan ve gemi, sanatta ateşten savaş arabası temsilleri, kayadan su çıkarma meseli, çan ve mumun kullanılması, kutsal su ve Aşai Rabbani ayini, pazar gününün ve 25 Aralık gününün kutsallaştırılması, ahlaklı davranış konusundaki ısrar, perhiz ve öz hakimiyet üzerindeki vurgu, cennet ve cehennem, ilksel vahiy, ilahi kökene sahip Kelam'ın aracılığı, kefaret için kurban verme, iyilik ve kötülük arasında süre giden savaş ve iyiliğin sonunda galebe çalacak olması, ruhun ölümsüzlüğü, kıyamet, bedenin yeniden dirilmesi ve kıyamet günü, evrenin yok edilecek olması. .. (bütün bunlar) , gerçek veya görünürde olsun, Mitraizm’in Hıristiyanlığa uzun süre direnmesini sağlayan benzerliklerden bazılarıdır."
Kaynakça: Manly Palmer Hall – Tüm Çağların Gizli Öğretileri (1. Basım: Nisan 2008);
Mitraizm - Vikipedi
Bir sonraki paylaşımda Mitra Kültü'ne devam edeceğiz. İyi araştırmalar.
Skína í myrkrinu þar sem vonin fæðist.
Son düzenleme:
