Aurora
Teğmen
Merhaba Sevgili Kargalar, hayatın telaşı içerisinde unutulmaya yüz tutmuş olan ‘topluluk bilinci’ hakkında bir şeyler okumak istedim ve araştırmalarım beni bu kavramla tanıştırdı. Ben de, ders çıkarabileceğimiz bu kavramı sizler için anlatmak istedim. Kalplerimize dokunması dileğiyle, iyi okumalar..
UBUNTU
“BEN, BİZ OLDUĞUMUZ ZAMAN BENİM.”
UBUNTU
“BEN, BİZ OLDUĞUMUZ ZAMAN BENİM.”
Ubuntu felsefesi, kökenlerini Güney Afrika'nın Bantu dillerinde bulur ve kelimenin tam anlamıyla "insanlık" veya "birbirine insan olmak" anlamına gelen, bize dünyayla ilişkimiz hakkında bir anlayış sunan geleneksel bir Afrika felsefesidir. Ubuntu'ya göre, hepimiz arasında ortak bir bağ vardır. Bu bağ ve diğer insanlarla etkileşimimiz aracılığıyla kendi insan niteliklerimizi keşfederiz. Ya da Zuluların dediği gibi, "Umuntu Ngumuntu Ngabantu", yani bir kişi diğer kişiler aracılığıyla bir kişidir.
Bu felsefe bize bir nevi başkalarının insanlığını kabul ettiğimizde kendi insanlığımızı onayladığımızı; insan olmayı, diğer insanlarda öğrendiğimizi söylüyor.
Ubuntu felsefesi için kesin bir başlangıç tarihi belirlemek zordur. Zira bu felsefe, Afrika kıtasında yüzyıllardır süregelen toplumsal yaşamın bir parçası olarak gelişmiştir. Ağızdan ağıza aktarılan hikayeler, atasözleri ve ritüeller aracılığıyla nesilden nesile aktarılmıştır.
Bu felsefe bize bir nevi başkalarının insanlığını kabul ettiğimizde kendi insanlığımızı onayladığımızı; insan olmayı, diğer insanlarda öğrendiğimizi söylüyor.
Ubuntu felsefesi için kesin bir başlangıç tarihi belirlemek zordur. Zira bu felsefe, Afrika kıtasında yüzyıllardır süregelen toplumsal yaşamın bir parçası olarak gelişmiştir. Ağızdan ağıza aktarılan hikayeler, atasözleri ve ritüeller aracılığıyla nesilden nesile aktarılmıştır.
İlk paragraf Ubuntu felsefesi hakkında aslında her şeyi özetler nitelikte olsa da Ubuntu'yu anlamak için temel ilkelerine göz atabiliriz.
Ubuntu Felsefesinin Temel İlkeleri
"Ben, biz olduğumuz zaman benim": Bu ifade, Ubuntu felsefesinin özünü en iyi şekilde özetler. Bir bireyin kimliği, topluluğun bir parçası olduğu ölçüde anlam kazanır. İnsanlar birbirleriyle olan ilişkileri sayesinde var olur ve gelişir.- Empati ve Merhamet: Ubuntu felsefesine göre, insanlık haliyle diğer insanların acılarını ve sevinçlerini paylaşabilme yeteneğine sahiptir. Empati ve merhamet, bu felsefenin temel taşlarıdır.
- Topluluk Bilinci: Ubuntu, bireylerin bir topluluğun parçası olduğunu ve topluluğun refahının bireyin refahıyla doğrudan ilişkili olduğunu vurgular.
- Paylaşım ve Destek: Ubuntu felsefesine inanan insanlar, sahip olduklarını başkalarıyla paylaşmaya ve zor zamanlarında birbirlerine destek olmaya önem verirler.
- Hoşgörü ve Kabul: Farklılıkların zenginlik olduğuna inanır ve her bireyin kendi değerine sahip olduğunu kabul eder.
- Topluluk Odaklı Liderlik: Ubuntu, liderlerin sadece bireysel başarılar yerine, tüm topluluğun refahını göz önünde bulundurmalarını öngörür. Liderler, çalışanlarını veya takipçilerini bir aile gibi görerek, onların gelişimine katkı sağlamalı ve birlikte çalışmanın önemini vurgulamalıdır.
- Empati ve İletişim: Ubuntu felsefesine göre, etkili bir lider, çalışanlarının duygularını anlayabilen, onlarla empati kurabilen ve açık iletişim kurabilen bir kişidir. Bu sayede, ekip içinde güven ve saygı ortamı oluşur.
- Adalet ve Eşitlik: Ubuntu, herkesin eşit haklara sahip olduğunu ve adaletli bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini savunur. Liderler, bu prensibe bağlı kalarak, ekip üyeleri arasında ayrımcılık yapmamalı ve herkese eşit fırsatlar sunmalıdır.
- Servet Felsefesi: Ubuntu, liderlerin sadece kendi çıkarlarını değil, toplumun çıkarlarını da gözetmeleri gerektiğini vurgular. Liderler, güçlerini ve kaynaklarını başkalarına yardım etmek için kullanmalıdır.
- Ahlaki Değerler: Ubuntu, dürüstlük, saygı, şefkat ve adalet gibi temel ahlaki değerleri ön planda tutar. Liderler, bu değerlere
bağlı kalarak, etik bir liderlik sergilemelidir. - Sorumluluk: Ubuntu felsefesine göre, herkesin kendi eylemlerinin sonuçlarından sorumlu olması gerekir. Liderler, bu sorumluluğu en üst düzeyde taşımalı ve karar alırken etik sonuçlarını göz önünde bulundurmalıdır.
- Toplumsal Sorumluluk: Ubuntu, bireylerin yaşadığı topluma karşı sorumluluklarının olduğunu vurgular. Liderler, bu sorumluluğun bilincinde olarak, çevreye duyarlı, sosyal adaleti destekleyen ve sürdürülebilir bir gelecek için çalışan projelerde yer almalıdır.
Ubuntu felsefesi hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz:
- Mungi Ngomane'nin "Afrikanın Yaşam Felsefesi: Ubuntu" kitabı
- Nelson Mandela'nın konuşmaları ve yazıları
- John Boorman'ın 2004 tarihli filmi "Benim Ülkem"
Sözlerimi bu araştırma boyunca aklıma gelip beni çocukluğuma götüren, oynadığımız oyunlarda ellerimizi ortada buluşturarak haykırdığımız o sözlerle bitirmek istiyorum: “Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için.”
Kaynaklar:
Ubuntu From Chaos: Lessons from an African Tradition
Karadağ, E. (2021). Küreselleşme Çağında Güney Afrika’nin Ubuntu Ruhu, Africania-İnönü Üniversitesi Uluslararası Afrika Araştırmaları Dergisi, 1(2), 69-79.
The spirit of ubuntu. http://www.jackyyenga.com/the-spirit-of-ubuntu/
Ubuntu From Chaos: Lessons from an African Tradition
Karadağ, E. (2021). Küreselleşme Çağında Güney Afrika’nin Ubuntu Ruhu, Africania-İnönü Üniversitesi Uluslararası Afrika Araştırmaları Dergisi, 1(2), 69-79.
The spirit of ubuntu. http://www.jackyyenga.com/the-spirit-of-ubuntu/
Son düzenleme:
