Aurora
Teğmen
1. Yama (Ahlak kuralları): Kişinin kendini denetleyerek, doğru yaşamak için uyguladığı kurallardır. Yamalar evrensel ahlak kurallarıdır. Var oluş amacını ve kendini ararken, yamalar zihnin yoldan çıkmaması ve kişinin yanlış karmik davranışlarda bulunmaması için yogiyi yolda tutar. 5 basamağı vardır:
3. Asana (Duruşlar): Fiziksel bedenin enerji bedeniyle olan ilişkisini güçlendirmeye yönelik bedensel hareketler ve duruşlar Yoga felsefesinde ‘Asana’ olarak adlandırılır. Patanjali’nin sutralarında asanalar, bir sonraki basamaklarda yer alan pranayama ve dhyana uygulamalarını gerçekleştirmek için bir araç olarak kullanılmayı odağına alıyor. Hatha Yoga Pradipikaya* göre 84 tane basit ve her insanın yapabileceği asana vardır. Yine eski yazıtlara göre 8.400.000 adet asana pozu olduğu ve en güçlü yogilere bunun bilgisinin verildiği söylenir. (Pratik edebileceğiniz temel asanalarla ilgili daha sonra bir paylaşım yapacağım.)
*Hatha Yoga Pradipika: Yoga sutralardan sonra yoga öğretisini anlatan en önemli kitaplardandır.
4. Pranayama (Nefesin ve prananın kontrolü): Nefes kontrolü konusunda Patanjali, Yoga prensiplerini uygulayan kişinin nefes alışverişlerini ve nefes tutmayı döngüsel bir şekilde düzenlemesi gerektiğini söyler. Nefes tekniklerinin ve farklı nefes uygulamalarının tamamının temelinde, odağı zihne ve bedene getirmeye yardımcı olan bu nefes döngüsünü istikrarlı şekilde sürdürebilmek yer alır. Bilinçli nefes döngülerinin asanalar sırasında sürdürülebilmesi, yaşam enerjisinin (prana) enerji bedeninin tüm noktalarına dengeli şekilde ulaştırılabilmesi için gereklidir. Bu çalışmaların sonunda fizik, duygu ve düşünce üzerinde istediğiniz yönde etkiler oluşturarak vücut ısınızı, kalp atışınızı, tansiyonunuzu, hormonlarınızı azaltabilir ya da çoğaltabilirsiniz.
5. Pratyahara (Duyuların denetimi): Bilinci duyusal uyarılmalar aracılığıyla meşgul eden dikkat dağıtıcılardan arındırmak ve meditasyon, farkındalık uygulamaları için yapılan son fiziksel hazırlıktır. Çevredeki sesler, görüntüler ve kokular gibi duyusal girdilerin fark edilmesini ve sonrasında dikkati bilinçli olarak bu uyarıcılardan uzaklaştırmayı hedefleyen pratyahara, Yoga felsefesinde duyusal farkındalık olarak tanımlanır.
6. Dhrana (Kaba konsantrasyon, Odaklanma): Dharana, acıdan özgürleşmeye doğru yapılan içsel yolculuğun ilk aşamasıdır. Meditasyon pratiğinin başlangıcı için son derece önemli olan bu basamak, uygulayıcıların tüm dikkatlerini nefes, bedenin bir uzvu ya da zihindeki bir görüntü gibi tek bir odak noktasına getirmelerine olanak sağlar.
7. Dhyana (İnce konsantrasyon, Meditasyon): Bu basamakta kişi, çevresel tüm diğer uyaranları geride bırakarak, dikkatinin tek bir şey üstüne odaklayarak meditasyon yapar. Zihni tüm düşünce ve imgelerden arındırmaya çalışan meditasyon türleri bu anlamda odağımızı bilinçli şekilde kontrol etmemize katkı sağlasa da Patanjali’nin tarif ettiği meditatif yöntemlerde dikkat bilinçli olarak kontrol edilebildiği sürece odaklanılması gereken herhangi bir objeye gerek yoktur.
8. Samadhi (Aydınlanmanın başladığı basamak): Patanjali, yukarıdaki ilk 6 basamağın kat edilmesinden sonra, dhyana’ya yani meditatif duruma geçildiğinde, meditasyon sırasında odaklanılan nesne ile; şimdiyle, buradayla ve evrenle bir bütünlük hissiyatının oluşabileceğini söyler. Bazı kaynaklarda Nirvana olarak da adlandırılan bu durum evrendeki tüm nesnelerle, canlılarla ve durumlarla birmiş gibi hissetmeyi ve egonun çözünmesini temsil eder.
NOT: Bir önceki paylaşımımda Yoga felsefesinde amacın Moksha (Samadhi'ye) erişmek olduğundan bahsetmiştim. Ama şunu söylemeliyim ki Yoga yolunda herkesin amacının bu olması zorunluluğu yoktur. Bhagavad Gita, Yoga yapan dört öğrenci tipinden bahseder;
Acı çeken kişi; dinmeyen bir acıyı dindirmeyi amaçlayan öğrencilerdir. Bu acı fiziksel bedenin bir yerinde incinme, ağrı olabileceği gibi, zihinsel de olabilir.
Dünya nimetlerini arayan kişi; sağlık ve başarı için bir strateji geliştirmeyi hedefleyen öğrencilerdir. Burada amaç, bir strateji bularak dünya nimetlerinden azami fayda sağlamaktır.
Bilgi arayan kişi; bütünlüğe ulaşma arzusu duyan öğrencilerdir.
Bilge adam; büyük Yogilerdir.
Siz bu öğrenci tiplerinden herhangi biri içerisinde olabilirsiniz. Herkesin hayattaki hedefi farklıdır ama ne olursa olsun tüm hedefler eşit derecede mükemmeldir. Yoga yolu herkese açıktır. Yogayı dileyen herkes dilediği amaçlardan ötürü yapmaya başlayabilir ve istediği anda yapmaktan vazgeçebilir.
Kaynakça:
Patanjali Yoga Sutralar,
Bhagavad Gita kitaplarından alıntılar yapılıp, yoga eğitimi notlarıyla derlenmiştir.
- Ahimsa: Öldürmemek, zarar vermemek. Sadece fiziksel değil aynı zamanda zihinsel ve sözlü olarak da zarar vermemektir.
- Satya: Dürüst olmak, yalan söylememek, gevezelik etmemek.
- Asteya: Çalmamak, kendine ait olmayanı izinsiz almamak
- Brahmacharya: En yüksek gerçekliğin, sonsuzun farkında olarak hareket etmek ve cinsel saflık. ‘Brahman’ her şeyin yaratıcısı sonsuz. Her an sonsuzun parçası olduğunu bilerek layıkıyla yaşamak. Gerçeğin farkında olarak attığın her adımda kendinde sonsuz özelliğini uyandırarak sonsuza yaklaşmaya çalışmak.
- Aparigraha: Açgözlülük yapmamak, ölçülü olmak, hiçbir şeyi sahiplenmemek, ihtiyacından fazlasını istememek
- Sauca: Zihin ve bedenin saflığı, temizliği
- Santoşa: Memnuniyet
- Tapas: Dünyevi zevklere karşı kayıtsız kalarak devamlı Pratik halinde olmak.
- Svadhyaya: Öğretilerin, kutsal metinlerin içeriklerini pratik etmek.
- İşvarapranidhana: Kendini guruya ve tanrıya teslim etmek.
3. Asana (Duruşlar): Fiziksel bedenin enerji bedeniyle olan ilişkisini güçlendirmeye yönelik bedensel hareketler ve duruşlar Yoga felsefesinde ‘Asana’ olarak adlandırılır. Patanjali’nin sutralarında asanalar, bir sonraki basamaklarda yer alan pranayama ve dhyana uygulamalarını gerçekleştirmek için bir araç olarak kullanılmayı odağına alıyor. Hatha Yoga Pradipikaya* göre 84 tane basit ve her insanın yapabileceği asana vardır. Yine eski yazıtlara göre 8.400.000 adet asana pozu olduğu ve en güçlü yogilere bunun bilgisinin verildiği söylenir. (Pratik edebileceğiniz temel asanalarla ilgili daha sonra bir paylaşım yapacağım.)
*Hatha Yoga Pradipika: Yoga sutralardan sonra yoga öğretisini anlatan en önemli kitaplardandır.
4. Pranayama (Nefesin ve prananın kontrolü): Nefes kontrolü konusunda Patanjali, Yoga prensiplerini uygulayan kişinin nefes alışverişlerini ve nefes tutmayı döngüsel bir şekilde düzenlemesi gerektiğini söyler. Nefes tekniklerinin ve farklı nefes uygulamalarının tamamının temelinde, odağı zihne ve bedene getirmeye yardımcı olan bu nefes döngüsünü istikrarlı şekilde sürdürebilmek yer alır. Bilinçli nefes döngülerinin asanalar sırasında sürdürülebilmesi, yaşam enerjisinin (prana) enerji bedeninin tüm noktalarına dengeli şekilde ulaştırılabilmesi için gereklidir. Bu çalışmaların sonunda fizik, duygu ve düşünce üzerinde istediğiniz yönde etkiler oluşturarak vücut ısınızı, kalp atışınızı, tansiyonunuzu, hormonlarınızı azaltabilir ya da çoğaltabilirsiniz.
5. Pratyahara (Duyuların denetimi): Bilinci duyusal uyarılmalar aracılığıyla meşgul eden dikkat dağıtıcılardan arındırmak ve meditasyon, farkındalık uygulamaları için yapılan son fiziksel hazırlıktır. Çevredeki sesler, görüntüler ve kokular gibi duyusal girdilerin fark edilmesini ve sonrasında dikkati bilinçli olarak bu uyarıcılardan uzaklaştırmayı hedefleyen pratyahara, Yoga felsefesinde duyusal farkındalık olarak tanımlanır.
6. Dhrana (Kaba konsantrasyon, Odaklanma): Dharana, acıdan özgürleşmeye doğru yapılan içsel yolculuğun ilk aşamasıdır. Meditasyon pratiğinin başlangıcı için son derece önemli olan bu basamak, uygulayıcıların tüm dikkatlerini nefes, bedenin bir uzvu ya da zihindeki bir görüntü gibi tek bir odak noktasına getirmelerine olanak sağlar.
7. Dhyana (İnce konsantrasyon, Meditasyon): Bu basamakta kişi, çevresel tüm diğer uyaranları geride bırakarak, dikkatinin tek bir şey üstüne odaklayarak meditasyon yapar. Zihni tüm düşünce ve imgelerden arındırmaya çalışan meditasyon türleri bu anlamda odağımızı bilinçli şekilde kontrol etmemize katkı sağlasa da Patanjali’nin tarif ettiği meditatif yöntemlerde dikkat bilinçli olarak kontrol edilebildiği sürece odaklanılması gereken herhangi bir objeye gerek yoktur.
8. Samadhi (Aydınlanmanın başladığı basamak): Patanjali, yukarıdaki ilk 6 basamağın kat edilmesinden sonra, dhyana’ya yani meditatif duruma geçildiğinde, meditasyon sırasında odaklanılan nesne ile; şimdiyle, buradayla ve evrenle bir bütünlük hissiyatının oluşabileceğini söyler. Bazı kaynaklarda Nirvana olarak da adlandırılan bu durum evrendeki tüm nesnelerle, canlılarla ve durumlarla birmiş gibi hissetmeyi ve egonun çözünmesini temsil eder.
NOT: Bir önceki paylaşımımda Yoga felsefesinde amacın Moksha (Samadhi'ye) erişmek olduğundan bahsetmiştim. Ama şunu söylemeliyim ki Yoga yolunda herkesin amacının bu olması zorunluluğu yoktur. Bhagavad Gita, Yoga yapan dört öğrenci tipinden bahseder;
Acı çeken kişi; dinmeyen bir acıyı dindirmeyi amaçlayan öğrencilerdir. Bu acı fiziksel bedenin bir yerinde incinme, ağrı olabileceği gibi, zihinsel de olabilir.
Dünya nimetlerini arayan kişi; sağlık ve başarı için bir strateji geliştirmeyi hedefleyen öğrencilerdir. Burada amaç, bir strateji bularak dünya nimetlerinden azami fayda sağlamaktır.
Bilgi arayan kişi; bütünlüğe ulaşma arzusu duyan öğrencilerdir.
Bilge adam; büyük Yogilerdir.
Siz bu öğrenci tiplerinden herhangi biri içerisinde olabilirsiniz. Herkesin hayattaki hedefi farklıdır ama ne olursa olsun tüm hedefler eşit derecede mükemmeldir. Yoga yolu herkese açıktır. Yogayı dileyen herkes dilediği amaçlardan ötürü yapmaya başlayabilir ve istediği anda yapmaktan vazgeçebilir.
Kaynakça:
Patanjali Yoga Sutralar,
Bhagavad Gita kitaplarından alıntılar yapılıp, yoga eğitimi notlarıyla derlenmiştir.